Như chúng ta đã biết, yến sào là một món ăn cao lương mỹ vị đứng đầu “bát trân” mà chỉ có vua chúa và những bậc quyền quý ngày xưa mới được dùng. Không phải ngẫu nhiên yến sào được xem là món ăn cao cấp như vậy mà chính là do những giá trị dinh dưỡng vô cùng quý giá mà yến sào mang lại làm cho nó trở nên đắt đỏ.
Yến sào ngày xưa được xem là món ăn vô cùng “quý hiếm”, “quý” vì những tác dụng của yến sào rất tốt đối với sức khỏe con người mà khó có thực phẩm nào bì được và “hiếm” vì sản lượng yến sào rất ít do việc khai thác yến sào không phải dễ dàng và đôi khi phải đổi lấy bằng chính tính mạng của người khai thác. Tuy nhiên, ngày nay yến sào chỉ còn là món ăn “quý” chứ không còn “hiếm” nữa vì nhờ kỹ thuật dẫn dụ chim yến phát triển vượt bậc làm cho sản lượng yến sào cũng tăng nhanh chóng, yến sào đã dần dần trở thành món ăn thường nhật của nhiều gia đình Việt.
Trên thị trường yến sào Việt Nam hiện nay có rất nhiều công ty, cơ sở, cửa hàng…bán yến sào với rất nhiều chủng loại sản phẩm và giá tổ yến cũng rất khác nhau. Điều đó đôi khi làm người tiêu dùng không nắm bắt được các loại tổ yến và phân loại như thế nào để so sánh giá đắt hay rẻ. Yến sào cần giờ Trang Nhi xin trình bày các loại tổ yến có trên thị trường và cách phân loại, từ đó người tiêu dùng có thể nắm được vì sao giá tổ yến khác nhau.
Giá yến sào phụ thuộc vào nhiều yến tố
Yến đảo (Tổ yến hoang): Hai loài yến thường sống trong các hang động là loài yến Fuciphaga (yến hàng) và yến Maxima (yến tổ đen). Nhưng chỉ có loại tổ yến của yến hàng là được biết dưới tên Yến đảo trên thị trường.
Thu hoạch yến đảo
Yến nhà: Tổ yến nuôi trong nhà là những tổ yến được khai thác từ những loài chim yến A.Fuciphagus và trong tổ yến nhà cũng có các thành phần giống như thành phần của yến đảo.. Nhiều người vẫn nghĩ rằng yến nhà là yến có thể nuôi được nhưng trong thực tế chúng ta chỉ có thể dựa vào kỹ thuật xây dựng và thiết kế để dẫn dụ chim yến vào nhà làm tổ và sinh sản. Như vậy, thức ăn của chim yến cũng hoàn toàn tự nhiên như loài chim yến đảo, buổi sáng sớm bay đi ăn và chiều tối bay về nhà nuôi yến. Do đó thành phần dinh dưỡng giữa yến đảo và yến nhà cũng có tính tương đồng.
Giá của tổ yến đảo cao hơn yến nhà nhiều vì việc thu hoạch yến đảo phải đóng thuế nhà nước và giá tổ yến được bán phụ thuộc vào giá của nhà nước (trường hợp Yến đảo Cù Lao Chàm), đồng thời việc thu hoạch tổ yến đảo gian nan và nguy hiểm hơn yến nhà. Ngoài ra, ăn tổ yến đảo có đậm hương vị của biển (hơi tanh mùi rong rêu) tổ yến dai hơn do ít được khai thác. Trong khi đó, tổ yến nhà được khai thác dễ dàng và được các chủ nhà khai thác thường xuyên.
Thị trường phân biệt các loại tổ yến dựa vào màu sắc, theo đó có các loại yến huyết (tổ yến màu đỏ), yến hồng (tổ yến có màu hồng) và yến trắng. Trong đó, Yến nhà thì hoàn toàn không có yến hồng hoặc yến huyết mà chỉ Yến đảo mới có. Lý do tại sao tổ yến có màu khác nhau vẫn còn là một đề tài tranh luận, nhưng theo phân tích của một số nhà khoa học thì do Yến đảo làm tổ trên các vách đá có nhiều khoáng chất (sắt, kẽm, canxi trên vách đá) ngấm vào tổ. Trong môi trường độ ẩm cao và thời gian lưu rất dài có khi nửa năm đến 1 năm cộng với điều kiện vệ sinh trong đảo khó kiểm soát, môi trường giàu ammoniac nên làm tổ yến bị biến thành nhiều màu sắc khác nhau và sô lượng này cũng rất ít. Sản lượng của yến huyết và yến hồng chỉ chiếm khoảng 10%, vì sự quý hiếm của yến huyết nên trên thị trường hiện nay, giá tổ yến loại này là cao nhất, tổ yến màu càng đậm giá càng cao. Cũng chính vì quý hiếm và giá cực kỳ đắt đỏ như vậy nên loại này cũng dễ bị làm giả nhất bằng những công nghệ nhuộm cực kỳ tinh vi hiện nay.
Giá tổ yến chênh lệch khá cao dựa vào màu sắc tổ yến
Nhiều người quan niệm, chỉ có những chú chim to, khỏe mới làm được những tổ yến lớn và chim càng lớn thì làm tổ càng lớn. Nếu ăn tổ yến do chim lớn, khỏe làm thì dinh dưỡng nhiều hơn và khỏe hơn những tổ nhỏ. Vì quan điểm như trên mà thị trường yến sào cũng phân loại các tổ yến theo độ lớn của từng tai yến, mỗi tai yến nặng bao nhiêu gram hoặc cụ thể 1 lạng (100gram) thì được bao nhiêu tổ yến. Tổ yến càng to (nhưng ít tạp chất) có giá trị càng cao vì được những con chim yến lớn cần cù, chăm chỉ và có tình thương yêu lớn với chim non nên những tổ làm ra phải to, chắc, tránh trường hợp chim non bị rơi.
Ngoài ra, còn phân loại theo tổ yến bị bể (do khi khai thác hoặc vận chuyển bị bể), tùy theo mức độ bể của tổ yến mà giá cả cũng khác nhau. Trong đó có vỡ một phần, vỡ làm đôi, chân (chân tổ yến), vụn….
4. Giá yến sào phụ thuộc vào hình dáng tổ:
Trong nhà yến thì người chủ đã ốp sẵn những thanh gỗ ngang, dọc để cho chim yến làm tổ. Nếu chim yến làm tổ trên bề mặt thanh gỗ thì sẽ ra dạng yến tai (là loại có giá trị cao nhất), nếu chim yến làm tổ ngay chỗ giao nhau của các thanh gỗ (góc 90 độ) thì sẽ ra dạng yến góc (là loại có giá trị thấp nhất). Gần đây, để giảm số lượng yến góc để tăng giá trị của tổ yến, người ta ốp vào chỗ giao nhau của các thanh gỗ một miếng ván để tổ chim yến nhìn đẹp hơn, giá thành sẽ cao hơn.
Những tổ Yến nhà (hoặc Yến đảo) có màu trắng và khối lượng cân nặng cũng ngang nhau, nhưng tạp chất bám trên tổ yến nhiều ít khác nhau cũng có giá tiền khác nhau. Tổ yến ít tạp chất (nhiều yến) thì có giá cao hơn. Do đó, người tiêu dùng khi mua yến sào phải quan sát vấn đề này. Đôi khi người bán đưa ra mức giá của yến sào rẻ hơn, nhưng loại tổ yến lại nhiều lông và nhiều tạp chất.
Yến nhiều tạp chất
Tổ yến ít tạp chất
6. Giá yến sào phụ thuộc vào vùng miền:
Cùng một loài chim yến, nhưng sinh sống ở những vùng miền khác nhau cũng cho thành phần dinh dưỡng khác nhau. Tuy nhiên, thành phần dinh dưỡng chỉ khác nhau về tỷ trọng, còn tất cả các loại axit amin đều có ở tất cả các tổ yến ở các vùng khác nhau. Ví dụ: tổ yến của những nhà nuôi yến ở khu vực thành thị, đông dân cư thì tỷ trọng thành phần dinh dưỡng sẽ thấp hơn so với tổ yến của các nhà nuôi ở vùng rừng biển vì nguồn thức ăn của chim yến (côn trùng…) ở vùng rừng biển sẽ nhiều, phong phú và đa dạng hơn. Trên thị trường thế giới nói chung, thì yến sào Việt Nam được đánh giá là loại tốt nhất, hàm lượng dinh dưỡng cao nhất và cũng có giá đắt nhất. Vì vậy hiện nay nguồn yến nhập từ Malaysia, Indonesia…xâm nhập vào thị trường Việt Nam rất nhiều với giá cực kỳ rẻ, qua tay các thương lái đội lốt thành yến sào việt nam để bán trên thì trường với giá cao.
7. Giá yến sào phụ thuộc vào thương hiệu
Để xây dựng một thương hiệu yến sào uy tín, được nhiều người biết đến và tin tưởng dùng không phải là một việc làm dễ dàng vì tốn rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Bên cạnh đó, để vận hành một bộ máy công ty đồ sộ với nhiều nhân viên và một hệ thống cửa hàng, đại lý phân bố từ Bắc chí Nam ngốn không ít tiền của các công ty lớn. Chính vì vậy, sản phẩm thuộc một thương hiệu càng lớn thì giá càng cao. Khách hàng trả giá cao để mua sản phẩm của công ty lớn không phải vì chất lượng tổ yến ở các công ty này tốt hơn nơi khác mà là khách hàng phải trả tiền cho thương hiệu (tất nhiên bên cạnh đó khách hàng cũng được đảm bảo chất lượng bằng một thương hiệu lớn). Còn đối với những công ty, cửa hàng nhỏ và ngay cả những người trực tiếp nuôi yến sào vì ít được biết đến, không đủ lực để xây dựng thương hiệu như những công ty lớn nên chỉ còn cách cạnh tranh về giá, tìm cách giảm giá để thu hút khách hàng.
Ở đây chúng tôi không khuyên người tiêu dùng nên lựa chọn giá cả hay lựa chọn thương hiệu vì tùy theo quan điểm, niềm tin, sự am hiểu và điều kiện tài chính của mỗi người mà lựa chọn sản phẩm cho riêng mình. Tuy nhiên, người tiêu dùng nên mua sản phẩm từ nhiều nơi, nhiều cửa hàng, nhiều nguồn khác nhau nhằm có cho bản thân nhiều trải nghiệm về sản phẩm cũng như kinh nghiệm về giá cả.
Trên đây là một số thông tin về giá yến sào dựa vào các cách phân loại, bạn có thể đọc thêm các bài viết về tổ yến tại Yến sào cần giờ Trang Nhi để hiểu thêm về tổ yến cũng như tác dụng của yến sào đối với sức khỏe.
Thu hoạch yến đảo
